Medyczne ABC, czyli gdzie szukać pomocy medycznej w nagłych sytuacjach?

Aktualności 10 stycznia 2023

W stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego świadczenia opieki zdrowotnej udzielane są niezwłocznie w izbach przyjęć (IP) i szpitalnych oddziałach ratunkowych (SOR-ach). W sytuacji zagrażającej życiu pomoc w niezbędnym zakresie może być udzielona także przez podmiot, który nie ma umowy z NFZ.

Pamiętaj, że SOR i izba przyjęć pomagają osobom w stanach ciężkich (np. wypadek, uraz, zatrucie, krwawienie z przewodu pokarmowego lub dróg moczowych), których następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub utrata życia. Do takich przypadków należą także: utrata przytomności; zaburzenia świadomości; drgawki, nagły, ostry ból w klatce piersiowej, zaburzenia rytmu serca, nasilona duszność, nagły ostry ból brzucha, uporczywe wymioty, gwałtownie postępujący poród, ostre i nasilone reakcje uczuleniowe (wysypka, duszność) będące efektem zażycia leku; ukąszenia, czy użądlenia przez jadowite zwierzęta; zatrucia lekami, środkami chemicznymi czy gazami; rozległe oparzenia, udar cieplny, wyziębienie organizmu, porażenie prądem, podtopienie lub utonięcie, agresja spowodowana chorobą psychiczną, dokonana próba samobójcza, upadek z dużej wysokości, rozległa rana, będąca efektem urazu, urazy kończyny dolnej uniemożliwiające samodzielne poruszanie się.

Takie sytuacje wymagają natychmiastowych czynności ratunkowych i wdrożenia szybkiej diagnostyki oraz podjęcia leczenia. W przypadku SOR i izby przyjęć o kolejności przyjęć pacjentów nie decyduje kolejność zgłoszenia, lecz stan zdrowia, oceniony przez personel medyczny. Do tych placówek pacjent może zgłosić się bez skierowania, niezależnie od miejsca swego zamieszkania.

Pomoc medyczna w izbach przyjęć i Szpitalnych Oddziałach Ratunkowych nie zastępuje wizyty u lekarza rodzinnego, czy lekarza poradni specjalistycznej. Ma na celu diagnostykę i leczenie w zakresie niezbędnym do ustabilizowania funkcji życiowych pacjenta. Następnie pacjent jest wypisywany albo przyjęty do właściwego oddziału szpitalnego.

Adresy i dane kontaktowe do SOR i izb przyjęć są dostępne na stronach internetowych oddziałów wojewódzkich NFZ.

  • Kiedy wezwać pogotowie ratunkowe? Zespół ratownictwa medycznego należy wezwać w sytuacji nagłego zagrożenia zdrowotnego dzwoniąc:
  • z telefonu stacjonarnego pod numer 999
  • z telefonu komórkowego pod numery 999 lub 112

Po zgłoszeniu się dyspozytora medycznego należy podać najważniejsze informacje, tj.:

  • miejsce zdarzenia (adres, lokalizacja, punkty orientacyjne)
  • powód wezwania pogotowia
  • kto potrzebuje pomocy, w jakim jest stanie
  • kto wzywa zespół ratownictwa medycznego. Należy odpowiadać na pytania dyspozytora i zastosować się do jego zaleceń w zakresie udzielania pierwszej pomocy. Wezwanie przyjęte do realizacji zostanie potwierdzone przez dyspozytora słowami: "wezwanie przyjęte". Zespół ratownictwa medycznego wykonuje medyczne czynności ratunkowe pozaszpitalne. W razie konieczności transportuje osobę wymagającą pomocy medycznej z miejsca zdarzenia:
  • do najbliższego szpitalnego oddziału ratunkowego lub
  • do szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego albo lekarza koordynatora ratownictwa medycznego lub
  • do szpitala udzielającego świadczeń zgodnych z rodzajem i stopniem ciężkości urazu lub zachorowania, np. do centrum urazowego, ośrodka oparzeniowego, udarowego albo do ośrodka kardiologii interwencyjnej.

Pamiętajmy! Po karetkę pogotowia ratunkowego dzwonimy tylko w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia lub nagłego, poważnego pogorszenia stanu zdrowia. W innym przypadku korzystamy z pomocy swojego lekarza rodzinnego (lekarza podstawowej opieki zdrowotnej) lub z nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej.

  • Nocna i świąteczna opieka zdrowotna - całodobowo w święta ustawowo wolne od pracy, w weekendy oraz w dni powszednie od godziny 18.00 do 8.00 rano następnego dnia, możesz skorzystać z pomocy medycznej w dowolnym punkcie nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej. W punkcie nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej otrzymasz świadczenia medyczne w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej. Udaj się tam, np. w sytuacji nagłego zachorowania, pogorszenia się stanu zdrowia, bólu głowy czy brzucha, które nie ustępują pomimo przyjęcia leków przeciwbólowych. Zwłaszcza jeśli dolegliwości te dotyczą małych dzieci lub osób starszych. Adresy i dane kontaktowe do punktów nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej są dostępne na stronach internetowych oddziałów wojewódzkich NFZ.

  • Teleplatforma Pierwszego Kontaktu (TPK) – 800 137 200 Zamiast wizyty u lekarza w punkcie nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej, możesz skorzystać z konsultacji telefonicznej. Pielęgniarka, położna i lekarz dyżurują pod bezpłatnym numerem Teleplatformy Pierwszego Kontaktu (TPK) - 800 137 200, w nocy w dni powszednie (od godziny 18.00 do 8.00 następnego dnia) oraz całodobowo w weekendy i święta. Na TPK otrzymasz e-receptę lub e-zwolnienie, gdy będzie to konieczne. Jeśli wypełnisz formularz internetowy, możesz zamówić poradę telefoniczną z medykiem. Teleplatforma Pierwszego Kontaktu obsługuje pacjentów w kilku językach, m.in. polskim, angielskim i ukraińskim.

  • Bezpłatna i całodobowa infolinia Narodowego Funduszu Zdrowia – 800 190 590 - przez 24 godziny na dobę – również w święta – do dyspozycji pacjentów pozostają konsultanci infolinii NFZ. Pod numerem infolinii Narodowego Funduszu Zdrowia 800 190 590 bezpłatnie uzyskasz wszelkie niezbędne informacje na temat pomocy medycznej w czasie świąt. Konsultanci podpowiedzą, gdzie jest najbliższy szpital, punkt nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej lub dyżurująca apteka.

Źródło: Na podstawie materiału przygotowanego przez NFZ.